St. Michaëlschool

Als een ‘villa in het groen’ ligt het nieuwe gebouw van de St. Michaëlschool in de Rotterdamse wijk Hillegersberg. Dit concept verwijst niet alleen naar de wit gepleisterde buitenkant van de school, maar ook naar de huiselijke, overzichtelijke binnenwereld van het ontwerp.

School als ‘villa in het groen'
De St. Michaëlschool is een grote katholieke basisschool met 23 groepen. Om de schaal in deze grote school toch klein te houden gaat het ontwerp uit van een stervorm met drie vleugels. In elke vleugel zit een domein met leslokalen die direct aan het hart van het gebouw liggen. Twee vleugels volgen de orthogonale structuur van het Molenlaankwartier, waarbij de derde vleugel een diagonaal vormt op de belangrijke hoek van de Mahlersingel en de Mozartlaan. Op de kop van deze diagonale vleugel ligt de duidelijk herkenbare hoofdentree. Op de kop van de andere twee vleugels liggen de entrees van de middenbouw en de onderbouw. Het concept van het gebouw is als een ‘villa in het groen', waarmee de school refereert aan de vele villa's in dit deel van Rotterdam. Door het toevoegen van sculpturale balkons en grote dakoverstekken, wordt het grote volume gebroken en past het bij de schaal van de wijk, en nog belangrijker, bij de schaal van het kind. De balkons en de dakoverstekken zijn met krommingen als een sculptuur in elkaar verweven. Ook de houten nissen met de bankjes in de plint breken de grote schaal van het volume.

Multifunctioneel centraal hart
De lokalen liggen in kleine clusters bij elkaar in de drie vleugels. Elk cluster is een ‘bouw' met een eigen domein, zo ligt de onderbouw bijvoorbeeld op de begane grond in de oostvleugel. De gangen tussen de lokalen zijn extra breed zodat de kinderen ook buiten de leslokalen kunnen werken. Het handvaardigheidslokaal, het techniekplein en de bibliotheek in de kelder liggen allemaal als open ruimten direct aan het hart van het gebouw. Het ruime speellokaal is met een glazen vouwwand te koppelen aan de aula. Hierdoor is er een groot en open hart ontstaan wat de ‘bouwen' met elkaar verbindt en waar allerlei vieringen kunnen worden gehouden. De eikenhouten trap kan hierbij als showtrap of podium worden ingezet. De trap gaat over in een eikenhouten lambrisering die zorgt voor een warme, huiselijke sfeer. Hierin zijn werknissen en treinzitjes geïntegreerd, waar kinderen zelfstandig of in groepjes kunnen werken buiten hun eigen ‘domein'. Op een aantal plekken in het interieur zijn heldere kleuren toegepast die zorgen voor een vrolijk detail.

Duurzaamheid
Techniek en architectuur zijn optimaal geïntegreerd in het duurzame ontwerp van de St. Michaëlschool. Daklichten brengen daglicht diep in het gebouw, PV cellen voorzien de school van zonne-energie, dakoverstekken en luifels zorgen voor een kleinere opwarming van het gebouw in de zomer en een warmte-koude opslag (WKO) voorziet de hele school via vloerverwarming van warmte in de winter en van koeling in de zomer. Het gebouw is luchtdicht gebouwd met een Qv10 waarde van maximaal 0,15, wat ook de norm is bij passiefbouw. Het meest vernieuwende is het decentrale ventilatiesysteem, dat zorgt voor de Frisse Scholen klasse B. Boven de toiletgroepen en bergingen zit per twee leslokalen een klein luchtbehandelingskastje, dat alleen deze twee lokalen voorziet van frisse lucht. Deze luchtbehandeling is vraaggestuurd en ventileert alleen wanneer de C02 hoeveelheid in deze ruimten hoger dan gewenst is. De luchtbehandelingskastjes gebruiken dus alleen energie als daar behoefte aan is, en lucht hoeft niet over grote afstanden worden verplaatst. Hiermee voldoet de school ruim aan de strenge huidige normen van schone lucht in basisscholen, maar met minimaal energiegebruik.

De Zwarte Hond

De Zwarte Hond is een ontwerpbureau voor architectuur, stedenbouw en strategie met vestigingen in Groningen, Rotterdam en Keulen. Wij combineren maatschappelijke betrokkenheid en vakmanschap, en creëren daarmee hoogwaardige projecten die passen bij de context, aansluiten op de wensen van de gebruikers en de visies van onze opdrachtgevers.

De Zwarte Hond overziet de verschillende krachten die spelen op een plek. We kunnen goed inschatten wat waarde toevoegt en de leefkwaliteit vergroot. Voor bewoner, straat, buurt en stad. Onze ontwerpen staan stevig op de grond en volgen de taal van hun omgeving, maar hebben een subtiele eigenheid die verrast. Dat zit hem in de detaillering, het materiaal, de sterke verbinding tussen binnen en buiten, en slim en flexibel gebruik van de ruimte.

Wij ontwerpen plekken, gebouwen, omgevingen met een verrassende uitstraling. Niet gemaakt, maar bedacht, om te blijven en eendaags over te gaan in de volgende. 

Maar altijd plekken die het hart raken. Met elkaar verweven plekken ontwerpen en realiseren, dat is de essentie van ons bureau: we verenigen architectuur en stedenbouw. Die combinatie bepaalt ons tot in de kern.

Onze projecten maken de samenleving rijker, zowel in economische als in culturele zin. Dat betekent dat ze bijdragen aan maatschappelijke ontwikkelingen en aan diversiteit. Zij zorgen voor samenhang, zowel sociaal als fysiek en stimuleren ontmoeting en sociale cohesie. Daarnaast repareren en versterken onze plannen het stedelijk weefsel.

Wij zijn er daarbij van overtuigd dat een plan of ontwerp zelf niets oplost. Zij kunnen hoogstens agenderend zijn of oplossingsrichtingen aangeven. Het gaat erom dat we daadwerkelijk weten te realiseren en implementeren. Natuurlijk zijn wij toegewijd aan het ontwerp, maar nemen ook verantwoordelijkheid in het proces naar realisatie.